Ο Παναγιώτης Στάπας,
ασκούμενος Δικηγόρος Πειραιώς, με άρθρο του στο Βήμα Ασκούμενων και Νέων
Δικηγόρων, σχολιάζει δύο αποφάσεις του Δ΄ Τμήματος του Αρείου Πάγου, που
αφορούν υποθέσεις ειδικής διαδικασίας αυτοκινήτων.
Μετά
τον εκλογικό πυρετό, ο οποίος κυριάρχησε στην ελληνική επικράτεια για δύο και
πλέον μήνες, τα καθημερινά ζητήματα αρχίζουν και αποκτούν ροή πάλι. Αποτέλεσμα
της προαναφερθείσας ροής, ειδικότερα στον τομέα της δικαιοσύνης, αποτελούν οι
κάτωθι δικαστηριακές αποφάσεις που αφορούν τις υποθέσεις ειδικής διαδικασίας
αυτοκινήτων. Πρόκειται για αποφάσεις εξαιρετικού νομολογιακού ενδιαφέροντος και
προέρχονται και οι δύο από το Δ’ Τμήμα του Αρείου Πάγου.
Συγκεκριμένα
το Δ' Τμήμα του Αρείου Πάγου έκρινε ότι ο συνοδηγός αυτοκινήτου που γνωρίζει
ότι ο οδηγός είναι μεθυσμένος και παρ’ όλα αυτά δέχεται να επιβιβαστεί, είναι συνυπαίτιος κατά 30%, σε περίπτωση
τροχαίου ατυχήματος (συντρέχον πταίσμα, άρθρο 300 ΑΚ). Αφορμή για την δημοσίευση της ανωτέρω απόφασης υπήρξε τροχαίο κατά το
οποίο ο οδηγός είχε καταναλώσει ποσότητες αλκοόλ και στο αυτοκίνητο του
δέχτηκαν να επιβιβαστούν άλλα τρία άτομα συμπεριλαμβανομένου και του συνοδηγού.
Ο οδηγός έχασε τον έλεγχο με αποτέλεσμα να επέλθει μοιραία ο θάνατος του
συνοδηγού λόγω εσωτερικής αιμορραγίας. Οι συγγενείς του θανόντος διεκδίκησαν
μαζί με κάποια άλλα κεφάλαια την
καταβολή αποζημίωσης λόγω ψυχικής οδύνης, ωστόσο κρίθηκε ότι η
αποζημίωση πρέπει να είναι μειωμένη κατά 30%. Το κείμενο της απόφασης αυτής
χαρακτηριστικά και ρητά αναφέρει επί λέξει ότι: «ο θανών, γνώριζε ότι ο οδηγός είχε
καταναλώσει οινόπνευμα, ενώ επίσης μπορούσε να γνωρίζει ότι εξ
αυτού του λόγου είχε πλέον μειωμένη ικανότητα για οδήγηση». Έτσι, το γεγονός
ότι παρά ταύτα ο συνοδηγός δέχθηκε να επιβιβαστεί στο αυτοκίνητο και να
μεταφερθεί από τον οδηγό, «θεμελιώνει
συντρέχον πταίσμα». Κατά την γνώμη μου η νομική και
κοινωνική(γιατί όταν καταπιανόμαστε με οποιαδήποτε νομική υπόθεση οφείλουμε να
βάζουμε στο ευρύτερο πλαίσιο της νομικής μας σκέψης και λύσης όλες τις
παραμέτρους και όχι μόνο νομικές διατάξεις. Αυτές πρέπει να εμπλουτίζονται με
κοινωνικοπολιτικές, οικονομικές, ανθρωπιστικές και άλλες πτυχές) νοοτροπία του
ΑΠ στο ζήτημα αυτό κινήθηκε στη σωστή κατεύθυνση, διότι επιδιώκει και απήχηση
στη νεολαία σαν ένα είδος μαθήματος καλής οδικής συμπεριφοράς και καλλιέργειας
υπευθυνότητας απέναντι στον συνάνθρωπο.
Περαιτέρω
ζήτημα ανέκυψε και για το εάν είναι συνταγματικά θεμιτό να επιβληθεί πλαφόν
στις αποζημιώσεις που υποχρεούται να πληρώνει μέσω δικαστικών αποφάσεων και όχι
μόνο το Επικουρικό Κεφάλαιο (Προς διευκρίνιση το Επικουρικό Κεφάλαιο Ασφάλισης
Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων, το οποίο είναι υπό τον έλεγχο και την
εποπτεία του υπουργείου Ανάπτυξης, αποζημιώνει τα τροχαία ατυχήματα σε
περίπτωση κατά την οποία η ασφαλιστική εταιρεία κηρυχθεί σε κατάσταση
πτώχευσης, ανακληθεί η άδεια λειτουργία της, ή το αυτοκίνητο είναι ανασφάλιστο
ή είναι αγνώστων στοιχείων). Τους αρεοπαγίτες τους απασχόλησε περίπτωση
τροχαίου ατυχήματος κατά το οποίο τραυματίστηκε θανάσιμα 76χρόνος. Η σύζυγός
του και οι τρεις αδελφές του προσέφυγαν στην Δικαιοσύνη, διεκδικώντας δικαστικά
το ποσό των 240.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που
υπέστησαν από τον θάνατο του 76χρόνου. Το πρωτόδικο δικαστήριο τους επιδίκασε
συνολικά το ποσό των 95.000 ευρώ, ωστόσο η εισήγηση του κ. Χατζηπαναγιώτη
βρίσκεται προς διαφορετική κατεύθυνση. Βάση αυτής της εισήγησης διατυπώθηκε η
θέση ότι ένα πλαφόν της τάξεως των 6.000,00 ευρώ στις αποζημιώσεις του Επικουρικού
Κεφαλαίου είναι απόλυτα εναρμονισμένο με τις συνταγματικές επιταγές. Αξίζει να
σημειωθεί πάντως ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο παρουσιάζει σημαντικές οικονομικές
ζημίες και έχει τεθεί πρόβλημα βιωσιμότητας του.
Αντί επίλογου,
περίληψης των προλεχθέντων, θέλω να ταχθώ υπέρ της επιλογής της παρούσας
κυβέρνησης να παραδώσει τα κλειδιά του Υπουργείου Δικαιοσύνης( δεν λέω της
Δικαιοσύνης γιατί τούτο θα παραβίαζε βάναυσα την αρχή της διάκρισης των
λειτουργιών καθότι η δικαστική εξουσία θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από την
εκτελεστική στα πλαίσια της οποίας λειτουργεί και ο Υπουργός Δικαιοσύνης) στον
Καθηγητή Ποινικού Δικαίου ΑΠΘ κ. Νίκο Παρασκευόπουλο. Πολλοί από εμάς είχαμε
την ευκαιρία να τον έχουμε δάσκαλο στα πανεπιστημιακά έδρανα και να διαπιστώσουμε
πρωτοτύπως ότι πρόκειται για άνθρωπο με αξίες, υπέρ του διαλόγου, υπέρ της
καινοτομίας, ήρεμο αλλά και διεκδικητή συνάμα. Δήλωσε προγραμματικά ότι οι
προτεινόμενες αλλαγές στα Σχέδια Κωδίκων Πολιτικής και Ποινικής Δικονομίας θα τύχουν αναθεώρησης και συνολικής
επανεξέτασης. Εξαιρετικά ενθαρρυντικό καθώς το σύνολο του νομικού κόσμου και
όχι μόνο διαπίστωσε από πολύ νωρίς τις πολλές παθογένειες των προτεινόμενων
αλλαγών.
Παναγιώτης Στάπας
Ασκούμενος Δικηγόρος Πειραιώς
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου